مشکلات تنفسی ممکن است دلایل گوناگونی داشته باشند، اما بارزترین آنها به خاطر مشکلات مستقیم ریه پیش می‌آیند و در نتیجه آنها اکسیژن تأمین شده برای بدن کاهش چشمگیری پیدا می‌کند. یکی از این مشکلات که با تخصص قلب و عروق هم ارتباط نزدیک پیدا می‌کند، آمبولی ریه است. با ما همراه باشید تا در این مطلب در نفس یار در خصوص این مشکل ریوی، علائم و روش‌های درمان آن به خصوص به کمک دستگاه اکسیژن ساز اطلاعات بیشتری را در اختیارتان قرار بدهیم.
آمبولی ریه به چه معناست
آمبولی ریه زمانی پیش می‌آید که لخته خون یا چربی در سرخرگ‌های ریه پدیدار شود. در اثر گرفتگی این سرخرگ‌ها مشکل جدی در حرکت جریان خون در مجاورت شش‌ها پیش آمده و در نتیجه سیستم تنفسی قادر نیست اکسیژن مورد نیاز بدن را به شکل بهینه تأمین کند. به همین دلیل است که اغلب آمبولی ریه با همکاری یک متخصص قلب و عروق تشخیص داده می‌شود. طبق آمار جهانی، هر سال در هر 1000 نفر یک نفر دچار آمبولی ریه می‌شود و 20% مبتلایان به آمبولی شدید نیز طی 90 روز بعد از آن فوت شده اند.
برخلاف آنچه که افراد عادی ممکن است تصور کنند، این لخته یا چربی که می‌تواند باعث مسدود شدن رگ شود، الزاماً نیاز نیست از خود ریه نشأت گرفته باشد. بسیاری اوقات، لخته‌ها از دست، لگن یا ساق پا به سمت شش‌ها می‌آیند، مثل زمانی که این قسمت‌های بدن انسان دچار شکستگی شده و چربی مغز استخوان آنها از طریق رگ‌ها به ریه می‌آید و در رگ‌های باریکتر این اندام به دام می‌افتند.
در نوع نادری از این آمبولی، خانم‌های باردار حین زایمان یا بلافاصله پس از تولد دچار مشکل می‌شود، چون قسمتی از مایع آمنیوتیک اطراف جنین وارد جریان خون مادر شده و در ریه‌ها مشکل آفرین می‌شود.
آمبولی ریه به دلیل اینکه جریان خون را در داخل رگ با مشکل روبرو کرده یا حتی آن را متوقف می‌کند، یک مشکل به شدت خطرناک است و هرچه بین زمان رخ دادن آن و درمانش بیشتر فاصله بیافتد، این خطر هم بیشتر می‌شود. بنابراین درمان آن در اولین فرصت پیشنهاد می‌شود. این مشکل می‌تواند باعث آسیب به ریه یا حتی قلب شود و در مواردی که به سرعت مورد درمان قرار نگیرد، ممکن است حتی به مرگ هم منتهی شود. بنابراین اهمیت زیادی دارد که بتوانید علائم این مشکل را به سرعت تشخیص بدهید.
علائم آمبولی ریه
علائم آمبولی ریه به صورت ناگهانی خود را نشان می‌دهند و شدت آنها هم رابطه مستقیم با اندازه لخته و میزان درگیری ریه بستگی پیدا می‌کند. کسانی هم که بیماری‌های پیش زمینه ای مثل بیماری‌های قلبی یا ریوی دارند، علائم جدی‌تر و شدیدتری تجربه می‌کنند. پس شدت این علائم بسته به فرد می‌تواند متفاوت باشد، اما اگر چند مورد از آنها را همزمان داشتید و نشانه ای هم از خفیف شدن آنها مشاهده نکردید، باید حتما به پزشک مراجعه کنید.
مهمترین علائم این بیماری عبارتند از:
- تنگی نفس
- درد قفسه سینه
- سرفه (ممکن است با خون همراه باشد و در خلط شما خون وجود داشته باشد)
- درد ناگهانی در پشت
- تعریق بسیار بیشتر از حد معمول
- احساس حواس پرتی، یا گیجی
- لب‌ها یا ناخن‌های آبی
در افراد مسن‌تر یا کسانی که بیماری‌های زمینه ای دارند، علائم دیگری مانند درد یا تورم ساق پا، غش ناگهانی، خستگی عمومی و خس خس سینه هم ممکن است تجربه شود.
درمان آمبولی ریه
اما باید چه کاری برای درمان این مشکل انجام داد؟ اولین کاری که باید انجام بدهید مراجعه به بیمارستان است، چون خوددرمانی در خانه به هیچ وجه برای آمبولی پیشنهاد نمی‌شود. پزشکان به کمک ابزارهایی مانند آزمایش خون، اسکن وی کیو، آنژیوگرافی ریه و… تشخیص می‌دهند که آیا آمبولی وجود دارد یا خیر. سپس بر اساس شدت آن و شرایط بیمار روش درمانی مناسب استفاده می‌شود.
آمبولی ریه را می‌توان به چند روش حل کرد که این روش‌ها عبارتند از:
- داروهای ضدانعقاد خون
- داروهای ترامبولیتیک (حلال لخته)
- جراحی باز
- فیزیوتراپی
- فیلترگذاری وناکاوا
- عمل برداشتن لخته
اغلب تلاش می‌شود به کمک دارو و روش‌های درمانی جانبی مانند اکسیژن تراپی، مشکل رفع شود. اما گاهی لخته آنقدر بزرگ است یا شرایط بدنی بیمار به قدری جدی است که نمی‌توان برای از بین رفتن گرفتگی رگ صبر کرد. در این شرایط باید عمل جراحی استفاده شود تا بیمار در اسرع وقت بتواند جریان خون طبیعی خود را بدست بیاورد.
اگر قرار باشد از داروهایی مانند داروهای حلال لخته استفاده کنید، به کارگیری اکسیژن تراپی به کمک دستگاه اکسیژن ساز می‌تواند یک راه حل کمکی موثر در کنار مواد دارویی باشد. در این خصوص در ادامه بیشتر صحبت می‌کنیم.
اکسیژن ساز برای آمبولی ریه
داروهای ضد انعقاد خون، مانند وارفارین یا داروهای ضد انعقاد خوراکی مستقیم (DOACs)، برای جلوگیری از تشکیل لخته‌های خون جدید و رشد لخته‌های موجود تجویز می‌شوند. با این حال، این داروها نمی‌توانند لخته‌های موجود را به سرعت حل کنند یا کمبود اکسیژن ناشی از آمبولی ریه را جبران کنند. بنابراین بیمار دچار این مشکل می‌شود که تا زمان اثرگذاری داروهایش، باید با تنفس ناقص، درد و ریسک آسیب دیدگی اندام‌های داخلی دست و پنجه نرم کند.
در اینجاست که دستگاه اکسیژن ساز وارد عمل می‌شود. این دستگاه با افزایش غلظت اکسیژن در هوای تنفسی، به بهبود سطح اکسیژن خون کمک می‌کند. این امر به ویژه در بیماران مبتلا به آمبولی ریه که دچار تنگی نفس و افت سطح اکسیژن خون شده‌اند، بسیار مهم است. دستگاه اکسیژن ساز می‌تواند به عنوان یک درمان کمکی در کنار داروهای ضد انعقاد خون برای بهبود علائم و تسریع روند بهبودی استفاده شود.
به طور خلاصه، داروهای ضد انعقاد خون از تشکیل لخته‌های جدید جلوگیری می‌کنند، در حالی که دستگاه اکسیژن ساز به بهبود سطح اکسیژن خون و کاهش علائم ناشی از آمبولی ریه کمک می‌کند. بنابراین می‌توان اکسیژن درمانی به کمک این تجهیزات را یک درمان مکمل برای استفاده از مواد دارویی و فیزیوتراپی به حساب آورد.
جمع بندی
در این مطلب در مجموعه نفس یار به بررسی آمبولی ریه پرداختیم و بحث کردیم که چطور می‌توانید به کمک دستگاه اکسیژن ساز این مشکل سلامتی را راحت‌تر و سریعتر حل کنید. در صورتی که با مطالعه این مطلب علاقمند شده اید این تجهیزات را چه در نمونه‌های اکسیژن ساز خانگی و چه در نمونه‌های بیمارستانی برای درمانگاه‌ها تهیه کنید، می‌توانید با همکاران با تماس بگیرید. تولیدات شرکت دانش بنیان نفس یار طب با بالاترین سطح کیفیت و حداقل هزینه ممکن به هموطنان عزیز عرضه می‌شوند و می‌توانید تنها با یک تماس، از نحوه تهیه آنها مطلع شوید.
منبع:
Kahn SR, de Wit K. Pulmonary Embolism. N Engl J Med 2022;387(1):45-57. doi:10.1056/NEJMcp2116489
Lehnert P, Lange T, Møller CH, Olsen PS, Carlsen J. Acute Pulmonary Embolism in a National Danish Cohort: Increasing Incidence and Decreasing Mortality. Thromb Haemost 2018;118(3):539-546. doi:10.1160/TH17-08-0531
