اگر قصد خرید و استفاده از اکسیژن ساز خانگی را دارید، باید با عملکرد فنی و کلیت این دستگاه آشنا شوید. اکسیژن ساز خانگی یکی از تجهیزات حیاتی در مراقبت از بیماران تنفسی به شمار می‌رود که نیاز به اکسیژن مکمل دارند. با افزایش شیوع بیماری‌های مزمن ریوی، مانند بیماری انسداد مزمن ریه (COPD)، فیبروز ریوی یا حتی در دوران نقاهت بعد از کووید-۱۹، استفاده از اکسیژن‌ساز در خانه به گزینه‌ای ضروری تبدیل شده است.
این دستگاه با جذب هوا از محیط، حذف نیتروژن و تغلیظ اکسیژن، هوایی با خلوص بالا را تولید کرده و به بیمار منتقل می‌کند. خرید و استفاده صحیح از این دستگاه، به‌طور مستقیم بر سلامت، کیفیت زندگی و طول عمر بیمار تأثیرگذار است. خرید و استفاده از اکسیژن ساز خانگی، باید با دقت انجام گردد. پس بد نیست که راهنمای ذیل را پیرو آن مطالعه فرمایید.
نکات مهم خرید و استفاده از اکسیژن ساز خانگی
در فرآیند خرید و استفاده از دستگاه اکسیژن ساز خانگی، توجه به نیاز واقعی بیمار، خلوص اکسیژن تولیدی، ظرفیت مناسب، میزان صدا، مصرف انرژی، سادگی استفاده، امکان استفاده اضطراری و خدمات پس از فروش، همه از جمله عوامل تعیین‌کننده هستند که نباید نادیده گرفته شوند.
یک انتخاب دقیق، کاربردی و آگاهانه بر پایه مشاوره تخصصی با پزشک، بررسی مشخصات فنی دستگاه و ارزیابی کیفیت برند می‌تواند تضمینی برای بهره‌وری بلندمدت، آسودگی خیال بیمار و خانواده‌اش باشد. این دستگاه اگرچه از نظر فنی پیچیده به نظر می‌رسد، اما با رعایت اصول ساده‌ای در نگهداری و استفاده روزانه، می‌تواند نقشی حیاتی و پایدار در زندگی بیمار ایفا کند.
۱. انتخاب ظرفیت مناسب دستگاه با توجه به نیاز بیمار
اکسیژن‌سازها معمولاً در مدل‌های ۵ لیتری و ۱۰ لیتری تولید می‌شوند. انتخاب ظرفیت باید بر اساس تجویز پزشک صورت گیرد. اگر پزشک دبی اکسیژن (LPM) مشخصی تجویز کرده، دستگاه باید توان تولید مداوم آن حجم را داشته باشد. برای بیماران با نیاز بالا به اکسیژن، دستگاه‌های ۱۰ لیتری توصیه می‌شود. استفاده از دستگاه کم‌ظرفیت در موارد نیاز بالا، می‌تواند موجب کمبود اکسیژن و بروز عوارض جدی شود.
۲. توجه به خلوص اکسیژن تولیدی و هشدارهای مربوط به آن
مهم‌ترین شاخص عملکرد یک اکسیژن ساز، خلوص اکسیژن تولیدی آن است. مقدار خلوص استاندارد باید بین ۹۰ تا ۹۵ درصد باشد. بسیاری از دستگاه‌های پیشرفته مجهز به سیستم هشدار افت خلوص هستند که در صورت کاهش خلوص، به کاربر هشدار می‌دهند. خرید دستگاهی با چنین ویژگی‌هایی، ضامن ایمنی بیمار است.
۳. صدا و ابعاد دستگاه در استفاده خانگی
از آنجا که این دستگاه اغلب به‌طور مداوم و در محیط‌های ساکت مانند منزل استفاده می‌شود، میزان صدای تولیدی آن اهمیت زیادی دارد. دستگاه‌هایی با صدای زیر ۴۵ دسی‌بل گزینه‌های مناسبی برای استفاده شبانه و در اتاق خواب هستند. همچنین ابعاد و وزن دستگاه باید متناسب با فضای خانه و توان حمل و جابجایی بیمار یا مراقب او باشد.
۴. مصرف برق و بازده انرژی
نکته مهم بعدی در استفاده از اکسیژن ساز خانگی مصرف آن ها می باشد؛ اکسیژن‌سازها به‌طور مداوم برق مصرف می‌کنند. دستگاه‌های بهینه با مصرف برق کمتر در طولانی‌مدت باعث کاهش هزینه‌ها می‌شوند. برخی دستگاه‌ها دارای سیستم صرفه‌جویی در مصرف انرژی هستند که در صورت عدم استفاده برای مدتی، به‌صورت خودکار وارد حالت کم‌مصرف می‌شوند.
۵. سرویس و نگهداری آسان دستگاه
برای تضمین عملکرد بلندمدت، دستگاه باید دارای فیلترهای قابل تعویض و قابلیت شست‌وشوی آسان باشد. در زمان خرید، بررسی کنید که فیلترهای جانبی به‌راحتی در بازار موجود باشند و دستورالعمل تمیزکاری مشخص و قابل‌فهم باشد. خدمات پس از فروش و گارانتی معتبر نیز از موارد مهم در انتخاب برند و مدل دستگاه است.
۶. نحوه استفاده و آموزش به بیمار یا همراه
کار کردن با اکسیژن‌ساز باید برای بیمار یا همراه او ساده و قابل‌فهم باشد. دستگاه باید دارای پنل کاربری با دکمه‌های مشخص و ترجیحاً با راهنمای فارسی باشد. آموزش نحوه روشن و خاموش کردن، تنظیم دبی اکسیژن، تعویض فیلتر و شست‌وشوی بخش‌ها از ملزومات اولیه بعد از خرید است.
۷. امکان استفاده با باتری یا سیستم پشتیبان
در مناطقی که قطعی برق رخ می‌دهد، وجود سیستم پشتیبان مانند باتری داخلی یا اتصال به اینورتر، مزیتی بزرگ به حساب می‌آید. برخی بیماران وابسته به اکسیژن دائمی هستند و نبود برق حتی برای چند دقیقه می‌تواند خطرناک باشد. در چنین شرایطی، استفاده از کپسول اکسیژن مکمل در کنار دستگاه نیز توصیه می‌شود.
۸. بررسی برند و اصالت دستگاه
بازار اکسیژن‌سازها پر از برندهای متنوع با کیفیت‌های مختلف است. پیشنهاد می‌شود از برندهای معتبر و دارای تأییدیه‌های بین‌المللی مانند CE یا FDA خرید کنید. دستگاه‌های ارزان‌قیمت و بدون گواهی می‌توانند خطرات جدی برای سلامت بیمار به‌همراه داشته باشند.
سخن پایانی
در خصوص نحوه انتخاب و استفاده از اکسیژن ساز خانگی و همچنین خرید اکسیژن ساز خانگی در بازار ایران نکاتی را مرور و واکاوی کردیم. دستگاه اکسیژن خانگی به‌عنوان یکی از ابزارهای کلیدی در مراقبت تنفسی، جایگاه ویژه‌ای در درمان خانگی بیماران دارای اختلالات ریوی یا کمبود اکسیژن پیدا کرده است.
پس انتخاب دقیق و استفاده اصولی از این دستگاه نه‌تنها می‌تواند روند بهبودی بیمار را تسریع کند، بلکه از بروز عوارض جانبی ناشی از کمبود اکسیژن نیز پیشگیری می‌کند. با توجه به تنوع مدل‌ها و ویژگی‌های فنی موجود در بازار، شناخت دقیق نیاز بیمار و تطبیق آن با قابلیت‌های دستگاه اهمیت دوچندان می‌یابد.
