همه چیز درباره پالس اکسیمتر

برخی ابزارهای پزشکی به عنوان ابزارهای تشخیصی شناخته می‌شوند. این ادوات به جای اینکه مستقیماً در درمان اثر بگذارند، به پزشک کمک می‌کنند تا وجود یا عدم وجود مشکلات مختلف را تشخیص داده و بنابراین به مشخص کردن علت بیماری منجر می‌شوند. پالس اکسیمتر چنین دستگاهی است که در این مطلب در مجموعه نفس یار تلاش می‌کنیم شما را با آن بیشتر آشنا کنیم. با ما همراه باشید.

پالس اکسیمتر چیست؟

پالس اکسیمتر دستگاهی کوچک اما فوق العاده کاربردی در حوزه ملزومات پزشکی است که به طور غیر تهاجمی میزان اشباع اکسیژن خون شریانی (SpO2) و ضربان قلب راه‌اندازه می‌گیرد. این دستگاه با اندازه‌گیری میزان جذب نور توسط هموگلوبین اکسیژن‌دار و هموگلوبین بدون اکسیژن، درصد اشباع اکسیژن خون را محاسبه می‌کند و یکی از موثرترین ابزارها در کاهش زمان تشخیص و درمان بیماری‌های مرتبط با اکسیژن خون محسوب می‌شود.

استفاده از پالس اکسیمتر در مراقبت‌های پزشکی و هنگام تشخیص بیماری‌ها بسیار رایج است. این دستگاه در بیمارستان‌ها، کلینیک‌ها و حتی منازل برای نظارت بر بیماران مبتلا به بیماری‌های ریوی مانند آسم، برونشیت مزمن و آمفیزم استفاده می‌شود. خارج از کسانی که بیماری آنها واضح است، از این دستگاه می‌توان برای ارزیابی میزان اکسیژن رسانی به بافت‌ها و نظارت بر اثربخشی درمان هم بهره برداری نمود. علاوه بر این، پالس اکسیمتر در ارزیابی بیماران مبتلا به کم‌خونی، اختلالات تنفسی مرتبط با خواب، تشخیص نارسایی قلبی، حمله قلبی و آریتمی و بیماری‌های عفونی نیز کاربرد دارد.

همچنین ورزشکاران و افرادی که در ارتفاعات زندگی می‌کنند نیز از پالس اکسیمتر برای بررسی سطح اکسیژن خون خود استفاده می‌کنند تا از شرایط بدنی خود اطلاع پیدا کنند.

مزیت اساسی پالس اکسیمترها استفاده آسان و سرعت بالای ارائه نتایج آنهاست. این دستگاه‌ها به طور معمول دارای یک نمایشگر کوچک هستند که درصد اشباع اکسیژن و ضربان قلب را نشان می‌دهند. برخی از مدل‌های پیشرفته‌تر دارای آلارم هستند که در صورت کاهش سطح اکسیژن زیر حد مشخص، به صدا در می‌آیند.

پالس اکسیمتر چطور کار می کند

اصل کارکرد این دستگاه بر این واقعیت استوار است که بسته به سطج اکسیژن در خون، مقدار عبور نور از آن می‌تواند متفاوت باشد. برای این کار از دو نور قرمز و مادون قرمز به عنوان معیار مقایسه استفاده می‌شود. هر چقدر اکسیژن در خون بیشتر باشد، نور مادون قرمز بیشتری هم توسط آن جذب شده و نور قرمز بدون مشکل از آن رد می‌شود. در عین حال خون با سطح اکسیژن پایین عملکرد برعکس دارد، یعنی نور مادون قرمز را به خوبی جذب نمی‌کند و از رد شدن نور قرمز جلوگیری می‌کند.

در پالس اکسیمتر، فارغ از نوع آن، یک دیود منتشرکننده نور تعبیه شده است که دو نور قرمز مرئی و مادون قرمز تولید می‌کند. نور تولیدی این دیود در سمت دیگر بافت (برای مثال نوک انگشت) توسط یک حسگر بررسی می‌شود. زمانی که عبور نور قرمز به 95 تا 100 درصد نزدیک باشد و عبور مادون قرمز نداشته باشید، فرد از نظر سطح اکسیژن خون در سطح سالمی قرار دارد. اما اگر نتایج بدست آمده با این مقدار متفاوت باشد، ممکن است به خاطر مشکلات عروقی، قلبی یا ریوی مقدار اکسیژن در خون بیمار دچار مشکل شده باشد.

به خاطر اینکه این امواج نوری قدرت نفوذ چندان زیادی ندارند، باید حتما پروب دستگاه روی یک ناحیه نازک بدن که دارای رگ‌های بزرگ سطحی است قرار داده شود. به همین دلیل اغلب اوقات آن را روی انگشت سبابه، شست پا، نوک بینی یا نرمه گوش قرار می‌دهند. برای کودکان به خاطر کوچک بودن اندام‌ها در مقایسه با پروب دستگاه، امکان تعبیه پروب روی سر و پا هم وجود دارد.

اگر می‌خواهید بدانید دستگاه سی پپ (cpap) دستگاه تنفسی چیست کلیک کنید!

انواع پالس اکسیمتر

پالس اکسیمترها دسته بندی واضحی ندارند، اما اغلب اوقات بر اساس قابلیت جابه جایی و ابعاد آنها را به دو دسته تقسیم می‌کنند:

1. پرتابل یا قابل جابه جایی
2. رومیزی یا ثابت

مدل‌های پرتابل آنقدر کوچک هستند که پزشک می‌تواند آن را در کیف دستی همراه خود حمل کند و برای مواقعی که معاینه خارج از درمانگاه لازم می‌شود، به کار می‌رود. مدل‌های ثابت در بیمارستان‌ها استفاده می‌شوند و هم از نظر دقت، هم از نظر توانایی تولید امواج نوری و هم از نظر عمر مفید نسبت به مدل‌های پرتابل برتری دارد.

هر دو مدل در نهایت قابل استفاده هستند، گرچه در برخی موقعیت‌های خاص نتایج مدل‌های ثابت بیمارستانی بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد. برای مثال مدل‌های پرتابل هنگام بررسی نتایج بیمارانی که به کم خونی یا فشار خون پایین دچار هستند، بیشتر ممکن است دچار اشتباه شوند.

جمع بندی

در این مطلب در مجموعه نفس یار به بررسی دستگاه پالس اکسیمتر پرداختیم، ابزاری کارآمد در حوزه تشخیص برای پزشکانی که می‌خواهند سطح اکسیژن خون بیماران راه‌اندازه گیری کنند. نفس یار به صورت تخصصی عرضه کننده محصولات متنوع تشخیص و درمان پزشکی است و در حال حاضر به عنوان یکی از برترین تولیدکنندگان دستگاه های اکسیژن ساز در کشور شناخته می‌شود. خوشحالیم که خدمات خود را در اختیار هموطنان عزیز قرار بدهیم تا بهبود بیماران عزیز را تسریع کرده و به شادی دوباره خانواده‌های آنها کمک کنیم.