هر آنچه که درباره اکسیژن درمانی باید بدانیم!

کسیژن درمانی به روش‌های مختلفی امکان‌پذیر است که بسته به نوع محیط خانگی یا بیمارستانی می‌تواند متفاوت باشد.

یکی از روش‌های اکسیژن درمانی در خارج از بیمارستان‌ها، استفاده از دستگاه اکسیژن ساز خانگی است. این دستگاه‌ها، با استفاده از هوای محیط می‌توانند، اکسیژن با خلوص بالای نود درصد را در اختیار بیمار قرار دهد. برای استفاده از دستگاه اکسیژن ساز از کانولای بینی یا ماسک استفاده می‌شود.

دستگاه های اکسیژن ساز خانگی بسته به نوع نیاز بیماران در مدل‌های مختلفی به لحاظ مقدار خروجی دسته‌بندی می‌شوند. دستگاه اکسیژن ساز خانگی سوشیا 5 لیتری و دستگاه اکسیژن ساز خانگی سوشیا 10 لیتری، دو نوع از دستگاه‌های متداول اکسیژن سازهای خانگی به شمار می‌روند که به ترتیب در هر دقیقه 5 لیتر و 10 لیتر اکسیژن بالای 90 درصد به بیمار می‌رسانند.

اکسیژن درمانی که با توصیه پزشک تجویز می‌شود، می‌تواند منجر به انرژی بیشتر و بهبود عملکرد روزانه شود و توانایی شما را برای انجام فعالیت‌های مورد علاقه‌تان بهبود خواهد بخشید.

چه افرادی به اکسیژن درمانی نیاز دارند؟

اکسیژن درمانی، یک فرآیند پزشکی است که نیاز به تجویز پزشک و با نظارت پزشک می‌بایست انجام شود. ممکن است تصور شود که در صورت تنگی نفس یا موارد مشابه، نیاز به استفاده از فرآیندهای اکسیژن درمانی وجود خواهد داشت؛ این در حالی است که مصرف اکسیژن بر اساس ضرورت، توسط پزشک معالج می‌بایست تجویز شود و با نظارت پزشک این به عنوان یک فرآیند درمانی باید طی شود.

تجویز مصرف اکسیژن بر اساس ضرورت، در صورت افت درصد اکسیژن شریانی اتخاذ می‌شود؛ این موضوع بر مبنای یک آزمایش تشخیصی به نام ABG یا اندازه‌گیری درصد اشباع اکسیژن خون شریانی با کمک دستگاه پالس‌اُکسی‌متر (Pulse Oximeter) انجام می‌شود. در صورتی که میزان اکسیژن خون بیمار پایین‌تر از حد مجاز باشد، قلب فعالیت بیشتر خواهد کرد تا اکسیژن بیشتری را از طریق شریان‌ها منتقل نماید و در این صورت میزان ضربان خون بیمار به بالاتر از 100 خواهد رسید. چنانچه بیمار به کمک دستگاه‌های جانبی مانند اکسیژن ساز خانگی، اکسیژن اضافی دریافت کند، ضربان قلب به تدریج کاهش خواهد یافت و به زیر 100 خواهد رسید. این تغییرات تماماً توسط دستگاه پالس‌اکسی‌متر قابل مشاهده است.

به صورت کلی، اکسیژن درمانی در صورتی است که دستگاه پالس‌اکسی‌متر میزان اشباع اکسیژن خون را کمتر از 88% ارزیابی کند. در این صورت مصرف اکسیژن به صورت درمانی، توصیه می‌شود.

چه مقدار اکسیژن در طی روز نیاز دارم؟

اکسیژن یک دارو است و بدیهی است که مصرف بیش از اندازه‌ی دارو می‌تواند عوارضی را برای بیمار داشته باشد. مقدار بهینه‌ی مصرف اکسیژن توسط پزشک تجویز می‌شود. مقدار دقیق نیاز به مصرف اکسیژن برای یک بیمار، بر اساس آزمایش ABG اندازه‌گیری شده و پس از آن توسط پالس‌اکسی‌متری تحت نظر قرار خواهد گرفت و می‌تواند تغییر کند.

هنگامی که نیاز به اکسیژن داشته باشید، تجویز کننده آن شما را جهت تنظیم مقدار و ساعات استفاده از آن راهنمایی می‌کند.

چنانچه اکسیژن را بیش از حد نیاز دریافت کنید، پیغامی از مغز ارسال می‌شود تا سرعت تنفس کاهش یابد و کمبود اکسیژن ممکن است بافت مغز یا قلب را از اکسیژن محروم ساخته و در نتیجه موجب از دست دادن حافظه یا آسیب در قلب شود.

بسیار مهم است که تنها مقداری که پزشک یا پرستار برای شما تجویز کرده است، استفاده کنید؛ نه بیشتر و نه کمتر. هدف از اکسیژن درمانی، حفظ اکسیژن خون در سطحی است که مطابق با نیاز بدن باشد؛ این مقدار معمولاً بالای 89% است.

آیا من در خواب نیز نیاز به اکسیژن دارم؟

در هنگام خواب، سرعت تنفس افراد کم‌تر است. در این شرایط، افرادی که در حالت بیداری، سطح اکسیژن خون پایینی دارند، معمولاً دچار کمبود اکسیژن در هنگام خواب نیز خواهند شد. از سوی دیگر، در برخی از موارد، افرادی که در حالت بیداری به اکسیژن درمانی نیاز ندارند، ممکن است هنگام خواب، نیاز به اکسیژن اضافی داشته باشند. در این شرایط می‌بایست پس از مشورت با پزشک، وضعیت نیاز به مصرف اکسیژن و مقدار آن بررسی شود. در این شرایط با استفاده از یک دستگاه پالس‌اکسی‌متر سطح اکسیژن خون در حالات مختلف بررسی خواهد شد و ضرورت نیاز به اکسیژن در بیداری یا خواب مشخص می‌گردد.